Documentatie bij thema 2, Het jonge kind als deel van de groep - aandachtsgebied: groepsmanagement en gedragsondersteuning
Er zijn zes thema’s die van belang zijn voor voorschoolse educatie en de groepen 1, 2 en 3. We zetten de verdiepende kennis voor je op een rijtje. Hieronder vind je de informatie over groepsmanagement en gedragsondersteuning.
De jongekindprofessional richt zich op de begeleiding van samen werken en leven met anderen. Belonging, het gevoel van erbij horen, veiligheid, acceptatie, inclusie, eigen identiteit en (h)erkenning, zijn begrippen die de professional belangrijk vindt voor alle kinderen en als uitgangspunt voor het handelen hanteert.
Voor het gevoel van belonging bij kinderen is het van belang dat professionals de diversiteit in hun groep waarderen en benutten. Het gaat om het realiseren van een hoge emotionele kwaliteit. Dat betreft onder meer het sensitief reageren van professionals op signalen van kinderen en een positieve sfeer in de groep.
Een veilige en voorspelbare omgeving met duidelijke regels draagt bij aan een positief klimaat op de groep. Groepsmanagement is daarom belangrijk, met heldere positief geformuleerde regels en positieve interacties en communicatie die teambreed wordt ingezet. De professional dient een balans te vinden tussen enerzijds het ondersteunen van de eigenheid van ieder kind en anderzijds het toewerken naar aanpassing op de groep (en in ruimere zin aan heersende normen en waarden).
De beperkte zelfregulatie van jonge kinderen en in het bijzonder van jonge risicokinderen stelt de professional voor een dubbele opdracht: kinderen via co-regulatie begeleiden naar zelfregulatie en daarbij ook eigen gedrag en negatieve emoties voortvloeiend uit de beperkte zelfregulatie van de kinderen reguleren (zie ook thema 1). In de groep op een ondersteunende wijze grenzen stellen is een belangrijk element.
Binnen dit thema onderscheiden we drie aandachtsgebieden;
groepsmanagement en gedragsondersteuning
een diverse groep en samenleving
relaties tussen kinderen
De aandachtsgebieden spelen allen een rol in het creëren van een veilige en positieve groep voor ieder kind en zijn ook van invloed op elkaar. Het is belangrijk om met professionals samen te verkennen welk aandachtsgebied verdere versterking nodig heeft.
Hieronder vind je het thema verder uitgewerkt als PDF. Ook vind je een formulier om te gebruiken bij de intake. Daarna vind je onze lees-kijk- en luistertips. Onderaan vind je de literatuurlijst die is gebruikt bij dit thema.
Voor het thema het jonge kind als deel van de groep, raden we je de volgende aanvullende informatie aan om te gebruiken ter verdieping van je kennis en begrip.
Belonging: https://kleutergewijs.wordpress.com/?s=belonging
Positieve gedragsondersteuning bij het Expertisecentrum Kinderopvang
Uitdagende kinderen tijdig in beeld via de HBO kennisbank
Aandachtsgebied: groepsmanagement en gedragsondersteuning
Het boek Interactievaardigheden van Strik & Schoemaker (2018) bevat uitleg, richtlijnen, video-voorbeelden, opdrachten en een kijkwijzer. Het verdient aanbeveling om specifieke vaardigheden van de kijkwijzer te kiezen als leerdoel en via video-interactie te werken aan versterking daarvan.
Trapsgewijs, CED-groep: dit boek beschrijft verschillende soorten opvallend gedrag, namelijk: druk, opstandig en teruggetrokken gedrag. Dit boek is voor pedagogisch medewerkers die werken met kinderen tot 4 jaar en in kleutergroepen.
Gedrag valt op, wanneer het niet (meer) past bij de ontwikkelingsfase van een kind. Door de signalen van het kind te herkennen kun je ervoor zorgen dat het kind zich prettig gaat voelen en kun je aansluiten bij de behoeften van het kind. De tips in het boek zijn direct toe te passen in de praktijk.
Luistertip
Podcast: Meer ja, minder nee, uit de serie ‘Hoe dan in de kinderopvang’. Podcast over positieve gedragsondersteuning vanuit Kindergarden en Expertisecentrum Kinderopvang, Cathy van Tuijl met pedagogisch coach Nicole Honig-Spaan en presentator Elisa Somsen. Te vinden in je podcast-app.